Kryptowaluty a urząd skarbowy – co zgłaszać i kiedy? 

Obowiązek podatkowy związany z kryptowalutami 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, samo posiadanie kryptowalut nie rodzi obowiązku podatkowego. Natomiast każda transakcja, która generuje przychód lub koszty w rozumieniu ustawy o PIT, podlega zgłoszeniu. W praktyce oznacza to, że podatnik ma obowiązek wykazania w zeznaniu rocznym wszelkich przychodów i kosztów wynikających ze sprzedaży i zakupu kryptowalut za walutę tradycyjną (np. PLN, EUR, USD), a także zapłaty kryptowalutą za towar lub usługę.  

W rozliczeniu podatkowym kryptowaluty ujmowane są w deklaracji PIT-38 – w tej samej, w której wykazuje się zyski z giełdy papierów wartościowych czy funduszy inwestycyjnych. Ustalenie momentu powstania przychodu, jego wartości oraz kosztów uzyskania przychodu bywa skomplikowane – szczególnie jeśli obrót odbywał się na wielu giełdach lub za pomocą zdecentralizowanych aplikacji.  

Jak rozliczyć zyski z kryptowalut? 

W Polsce obowiązuje 19-procentowy podatek od kryptowalut. Dochód ustalany jest jako różnica pomiędzy sumą przychodów a kosztami ich uzyskania. Koszty te obejmują m.in. wydatki na zakup kryptowalut, prowizje giełdowe, opłaty transakcyjne. Co istotne, jeśli inwestor poniósł stratę, ma prawo ją odliczyć w kolejnych latach.  

Rozliczenia dokonuje się w deklaracji PIT-38, którą należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Warto pamiętać, że brak złożenia deklaracji lub zaniżenie dochodu może skutkować nie tylko obowiązkiem zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami, ale również sankcjami karnoskarbowymi. Poręczenie majątkowe w sprawie karnej jest istotne w sytuacjach, gdy brak złożenia deklaracji lub zaniżenie dochodu może prowadzić do sankcji karnoskarbowych. Znajomość procedur pozwala uniknąć niepotrzebnych komplikacji.

Kopanie kryptowalut, staking i NFT – co z podatkiem? 

Kopanie kryptowalut, staking oraz obrót NFT budzą szereg wątpliwości podatkowych, zarówno na gruncie PIT, jak i VAT.  

Organy podatkowe często uznają już samo uzyskanie kryptowaluty – np. w wyniku stakingu – za przychód, co znajduje odzwierciedlenie w interpretacjach opartych na art. 18 ustawy o PIT. Tymczasem sądy administracyjne konsekwentnie kwestionują to podejście, wskazując, że dochód z kryptowalut powstaje wyłącznie w momencie ich odpłatnego zbycia, zgodnie z art. 17 ust. 1f ustawy o PIT.  

W przypadku kopania, jeśli ma ono charakter zorganizowany, może być traktowane jako działalność gospodarcza, a w pozostałych przypadkach jako przychód z innych źródeł.  

NFT, jako unikalne aktywa cyfrowe, bywają kwalifikowane jako usługi, chyba że reprezentują konkretne dobra – wtedy mogą zostać uznane za dostawę towaru. Kluczowe znaczenie dla VAT ma ustalenie, czy przedmiotem transakcji jest token, czy aktywo bazowe. Z uwagi na różnorodność funkcji NFT i brak jednolitego podejścia, każda transakcja powinna być analizowana indywidualnie. Brak precyzyjnych regulacji i metod wyceny prowadzi do arbitralnych ocen fiskusa, co jest krytykowane przez sądy jako naruszenie zasady określoności prawa podatkowego. Zarówno w przypadku stakingu, jak i NFT, podatnik powinien mieć możliwość przewidzenia skutków podatkowych z góry, na podstawie przepisów ustawowych. W razie wątpliwości niezbędna jest indywidualna analiza z udziałem doradcy. W przypadku wątpliwości dotyczących kryptowalut pomocony może okazać się doradca podatkowy kryptowaluty, który pomoże prawidłowo rozliczyć przychody i koszty. Profesjonalna pomoc minimalizuje ryzyko błędów i sankcji.

Dokumentacja – fundament bezpiecznego rozliczenia 

Rozliczenie kryptowalut wymaga rzetelnej dokumentacji. Inwestor powinien posiadać pełną historię transakcji z platform, na których dokonywał operacji. Przydatne są również potwierdzenia przelewów oraz wszelkie inne dane umożliwiające udokumentowanie zarówno przychodów, jak i kosztów. 

Warto pamiętać, że organy podatkowe mogą przeprowadzić kontrolę nawet po kilku latach. Dlatego archiwizacja danych z platform inwestycyjnych oraz zachowanie przejrzystości operacji stają się kluczowe dla zabezpieczenia interesów podatnika. 

Co grozi za niezgłoszenie kryptowalut? 

Nieprawidłowe rozliczenie kryptowalut, zatajenie przychodów lub zaniechanie złożenia deklaracji mogą skutkować odpowiedzialnością karnoskarbową. Kodeks karny skarbowy przewiduje grzywny sięgające nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. W skrajnych przypadkach możliwe są również sankcje o charakterze karno-skarbowym. W praktyce coraz więcej podatników znajduje się w polu zainteresowania fiskusa, który korzysta z danych udostępnianych przez giełdy kryptowalut, instytucje finansowe oraz zagraniczne organy podatkowe w ramach tzw. wymiany informacji. 

Czy każda kwota podlega zgłoszeniu? 

Nie istnieje minimalny próg kwotowy, od którego należy zgłaszać przychód z kryptowalut. Każda transakcja generująca przychód (i koszty) – niezależnie od tego, czy chodzi o 50 zł, czy 50 000 zł – powinna zostać prawidłowo ujęta w zeznaniu.  

Podsumowanie 

Raportowanie kryptowalut w Polsce wymaga wiedzy, staranności i dobrej dokumentacji. W razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy profesjonalnego doradcy podatkowego lub prawnika specjalizującego się w opodatkowaniu walut wirtualnych. 

Jeśli posiadasz zyski z handlu kryptowalutami, zajmujesz się kopaniem, stakingiem lub obrotem NFT – skontaktuj się ze specjalistami z LITIGATO – nasi doradcy podatkowi znajdą dla Ciebie najkorzystniejsze rozwiązanie.  

Wojciech Pławiak

Radca prawny | Doradca podatkowy

Telefon: +48 609 241 737
Email: wojciech.plawiak@litigato.pl

Marta Aniszewska

Radca prawny

Telefon: +48 662 162 798
Email: marta.aniszewska@litigato.pl