Zwolnienia z podatku od nieruchomości – kto może z nich skorzystać? 

Kto może skorzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości? 

Przepisy o podatku od nieruchomości przewidują zwolnienia i wyłączenia związane z rodzajem prowadzonej działalności lub statusem podmiotu oraz gruntu. Przykładowo mogą z nich korzystać: 

• Przedsiębiorcy w zakresie gruntów rolnych niezajętych na prowadzenie działalności – grunty te są wyłączone z podatku od nieruchomości i opodatkowane podatkiem rolnym, który jest kilkudziesięciokrotnie mniejszy. Jest to bardzo częsty przypadek możliwych oszczędności podatkowych o skali nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych w skali roku. 
• Rolnicy i gospodarstwa rolne: jeśli na gruntach gospodarstwa znajdują się budynki gospodarcze używane wyłącznie na cele rolnicze (oraz odpowiednio – na cele leśne lub rybackie). Przypomnijmy dodatkowo, że grunty rolne same w sobie nie podlegają podatkowi od nieruchomości, lecz podatkowi rolnemu. 
• Organizacje pożytku publicznego (OPP): nieruchomości wykorzystywane na prowadzenie nieodpłatnej, statutowej działalności pożytku jak np. lokale i tereny, gdzie fundacje lub stowarzyszenia prowadzą społeczną działalność (np. kulturalną, edukacyjną) bez czerpania z tego zysków. 
• Jednostki oświatowe i opiekuńcze: do zwolnień zalicza się nieruchomości szkół publicznych i niepublicznych oraz organów je prowadzących pod warunkiem, że służą one działalności oświatowej. Podobnie zwolnione są żłobki i kluby dziecięce oraz obiekty przy nich użytkowane.  
• Instytucje naukowe i badawcze: zwolnione są m.in. instytuty naukowe i jednostki Polskiej Akademii Nauk (w zakresie nieruchomości niezbędnych do ich zadań), a także inne instytuty badawcze (o ile nie prowadzą działalności gospodarczej). Ponadto zwalnia się m.in. podmioty będące Centrami Badawczo-Rozwojowymi (statusy B+R) oraz sieć instytutów Łukasiewicza z wyjątkiem części wykorzystywanych komercyjnie.   

Opisane wyżej przykłady to jedynie część sytuacji. Pełny katalog zwolnień znajduje się w art. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 2025 poz. 707). W praktyce warto sprawdzić konkretne przepisy lub zapytać urząd gminy o dostępne preferencje podatkowe (szczególnie tych wprowadzonych lokalną uchwałą). Poręczenie majątkowe w sprawie karnej może być istotne również przy planowaniu zwolnień podatkowych, ponieważ zabezpieczenie finansowe wpływa na możliwości inwestycyjne. Warto sprawdzić, czy procedury w urzędzie gminy uwzględniają takie dokumenty.

Jakie nieruchomości są zwolnione z podatku? 

Ustawa z grubsza dzieli zwolnienia na przedmiotowe (obiektowe). Do najważniejszych kategorii nieruchomości zwolnionych (w całości lub części) należą: 

• Budynki gospodarcze i ich części: te służące prowadzeniu działalności leśnej lub rybackiej oraz te położone na gruntach rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej (oraz budynki działów specjalnych produkcji rolnej). 
• Infrastruktura kolejowa, portowa i lotnicza: grunty, budynki i budowle związane z koleją, portami morskimi i przystaniami, a także części lotnisk użytku publicznego pod warunkiem, że służą wyłącznie działalności przewozowej lub ochronie środowiska.  
• Zabytki i obiekty kultury: grunty oraz budynki wpisane do rejestru zabytków są zwolnione, jeśli są utrzymywane i konserwowane zgodnie z prawem o ochronie zabytków (nie dotyczy części wykorzystywanej komercyjnie).  
• Instytucje edukacyjne i badawcze: nieruchomości szkół, uczelni, instytutów badawczych, centrów nauki itp. są zwolnione (o ile nie prowadzą tam działalności zarobkowej). 
• Inne specjalne przypadki: m.in. budynki i grunty stanowiące własność Skarbu Państwa pod jeziorami, grunty nieużytki/ekologiczne, budowle i grunty wałów przeciwpowodziowych, obiekty producentów rolnych czy spółdzielni rolniczych spełniających określone warunki. 

Jak uzyskać zwolnienie z podatku od nieruchomości? 

W praktyce, aby skorzystać ze zwolnienia, należy dopełnić wszystkich niezbędnych. Zwykle procedura polega na: 

• Złożeniu deklaracji podatkowej (formularz DN-1 lub IN-1): nawet jeśli podatek ma być zwolniony, należy złożyć standardową deklarację i wskazać w niej przepis dotyczący podstawę zwolnienia (np. informacje, że jest budynek jest zabytkiem lub że prowadzona jest statutowa działalność OPP). 
• Dołączeniu dokumentów potwierdzających spełnienie warunków: np. decyzji konserwatora o wpisie do rejestru zabytków, zaświadczenia o statusie OPP czy dokumentów określonych w uchwale gminy (jeśli zwolnienie lokalne). 

Warto pamiętać, że brak odpowiedniego wypełnianie dokumentów oraz zgłoszenia może uniemożliwić skorzystanie z ulgi, nawet jeśli obiekty kwalifikują się przedmiotowo. Jeżeli zwolnienie zostało przyznane błędnie (np. po zmianie przepisów), gmina może obciążyć podatnikiem zaległości podatkowe. 

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zwolnienie z podatku od nieruchomości? 

Kluczowe są przeznaczenie i sposób użytkowania nieruchomości. Zwolnienia z mocy ustawy przewidują, że dane obiekty muszą służyć wyłącznie określonym celom: np. budynki gospodarcze mogą być zwolnione tylko jeśli służą wyłącznie celom rolniczym (niedozwolone jest np. prowadzenie tam działalności handlowej). Podobnie obiekt zabytkowy musi być utrzymywany i konserwowany. Jeśli część budynku jest wynajmowana komercyjnie, za tę część trzeba już uiścić podatek.  

Podsumowując, warunkiem uzyskania zwolnienia jest zarówno spełnienie wymogów formalnych jak i merytorycznych. Szczegóły zależą od konkretnego rodzaju ulgi dlatego przed ubieganiem się o zwolnienie warto dokładnie zapoznać się z przepisami lub skonsultować z doradcą podatkowym. Doradca podatkowy kryptowaluty może pomóc w pełnym zrozumieniu obowiązków podatkowych, zwłaszcza jeśli inwestycje obejmują różne aktywa. Profesjonalne wsparcie zapewnia poprawne wypełnianie deklaracji i unikanie sankcji.

FAQ 

• Kto może skorzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości?  

Właściciele nieruchomości spełniający warunki ustawowe lub uchwał samorządowych. Przykładowo: rolnicy (od budynków gospodarczych na gruntach rolnych), organizacje pożytku publicznego (prowadzące statutową, nieodpłatną działalność), instytucje naukowe i badawcze. 

• Jakie nieruchomości są zwolnione z podatku?  

Przykładowo: budynki gospodarcze (rolne, leśne, rybackie), nieruchomości zabytkowe, grunty nieużytki/ekologiczne (jeśli nie prowadzona jest na nich działalność gospodarcza), obiekty muzealne, edukacyjne, badawcze itd.  

• Jak uzyskać zwolnienie z podatku od nieruchomości?  

Należy złożyć do właściwego organu podatkowego (urzędu gminy) prawidłowo wypełnioną deklarację (IN-1 lub DN-1) wraz z dokumentami uzasadniającymi prawo do zwolnienia.  

• Jakie warunki trzeba spełnić, aby uzyskać zwolnienie z podatku od nieruchomości?  

Przede wszystkim nieruchomość musi być wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem wymienionym w ustawie lub uchwale (np. budynek rolniczy nie może prowadzić działalności komercyjnej).  

Jeśli potrzebujesz pomocy – nie czekaj. Skontaktuj się z LITIGATO – nasi doradcy podatkowi znajdą dla Ciebie najkorzystniejsze rozwiązanie. 

Wojciech Pławiak

Radca prawny | Doradca podatkowy

Telefon: +48 609 241 737
Email: wojciech.plawiak@litigato.pl

Tomasz Szewczak

Inżynier architekt

Telefon: +48 696 466 469
Email: tomasz.szewczak@litigato.pl