Podstawy prawne MDR w Polsce i UE

Obowiązek raportowania schematów podatkowych MDR wynika z dyrektywy Rady UE 2018/822 z 25 maja 2018 r. (Dyrektywa DAC6). Oznacza to, że w prawie unijnym brak jest konkretnych przepisów, do przyjęcia których zostały zobligowane Polska i pozostałe państwa członkowskie. Dyrektywa wskazuje jedynie cel (w tym przypadku – raportowanie schematów podatkowych MDR), który muszą osiągnąć państwa członkowskie, przy czym sposób i forma osiągnięcia celu wskazanego w dyrektywie pozostaje po stronie państw członkowskich. Takie działanie umożliwia harmonizację prawa Unii Europejskiej przy jednoczesnym poszanowaniu systemów prawa obowiązujących w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. 

Dyrektywa DAC6 

 Obowiązek raportowania schematów podatkowych MDR wynika z dyrektywy Rady UE 2018/822 z 25 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych (Dyrektywa DAC6). 

Jak wskazywaliśmy wyżej, Dyrektywa nie zawiera konkretnych przepisów, do przyjęcia których zostały zobligowane państwa członkowskie Unii Europejskiej. Dyrektywa obliguje natomiast państwa członkowskie do osiągnięcia celu, jakim jest raportowanie schematów podatkowych MDR. 

W Dyrektywie DAC6 znajduje się w szczególności katalog adresatów obowiązku raportowego oraz cech rozpoznawczych konstytuujących schemat podatkowy MDR. 

Co istotne, Dyrektywa DAC6 przewiduje jedynie obowiązek raportowania tzw. schematów podatkowych transgranicznych, a rozszerzenie tego obowiązku na schematy podatkowe nietransgraniczne (krajowe) pozostaje do decyzji państw członkowskich Unii Europejskiej. 

Polskie przepisy o schematach podatkowych 

Polskie przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych znajdują się w Rozdziale 11a Ordynacji podatkowej: „Informacje o schematach podatkowych”. 

Jakość ww. przepisów budzi poważne wątpliwości z uwagi na szerokie definicje oraz liczne pojęcia niedookreślone. Z tego względu, w niespełna miesiąc po wejściu w życie przepisów o raportowaniu schematów podatkowych MDR na stronie Ministerstwa Finansów opublikowano obszerne objaśnienia podatkowe „Informacje o schematach podatkowych MDR”. 

Wątpliwości podatników i doradców podatkowych w zakresie obowiązków raportowych MDR potwierdziły także sądy administracyjne wskazując w wyrokach na niejasność przepisów o raportowaniu schematów podatkowych MDR. Przykładowo, WSA w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 30 kwietnia 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2474/19 stwierdził, że: „(…) obowiązujące od 1 stycznia 2019 r., przepisy o obowiązkowym ujawnianiu schematów podatkowych (tzw. MDR) budzą liczne wątpliwości interpretacyjne. Nie można nie zauważyć podnoszonych w piśmiennictwie wątpliwości co do wprowadzonych przepisów. Promotorzy czy też korzystający w praktyce nie wiedzą, czy i jak realizować obowiązki raportowe.1” 

Rozszerzenie zakresu raportowego MDR w Polsce 

 Polski Ustawodawca zdecydował się rozszerzyć obowiązek raportowy o schematy krajowe oraz o nowe, niewskazane w Dyrektywie DAC6 cechy rozpoznawcze (tzw. inne szczególne cechy rozpoznawcze). 

Co więcej, polskie przepisy przewidują również dużo surowsze kary za naruszenie obowiązków raportowych MDR niż inne państwa członkowskie Unii Europejskiej. W tym zakresie, maksymalny wymiar kary grzywny za niezłożenie informacji o schematach podatkowych MDR wynosi nawet 720 stawek dziennych, co w 2025 r. przekłada się karę grzywny w wysokości ponad 44 mln zł. 

Z uwagi na to, że obowiązek raportowania schematów podatkowych MDR wynika z unijnej Dyrektywy DAC6 nie jest możliwe całkowite wyłączenie obowiązku raportowego w Polsce  (wynika to z Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej), w tym w ramach inicjatywy deregulacyjnej „sprawdzaMY”. 

Niemniej, możliwe jest ograniczenie obowiązku raportowania schematów podatkowych MDR do czynności objętych Dyrektywą DAC6. 

Jeśli zastanawiasz się, czy dokonana przez Ciebie czynność może spełniać przesłanki do uznania za schemat podatkowy, skontaktuj się z nami.  W praktyce często okazuje się, że nie zostały spełnione przesłanki skutkujące powstaniem obowiązku raportowania MDR. 

JUSTYNA CHYLIŃSKA-MATLA

Radca prawny

Telefon: + 48 794 931 482
Email: justyna.chylinska@litigato.pl

• Radca prawny (WA-17377) w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie.
• Posiada ośmioletnie doświadczenie w zakresie doradztwa podatkowego i postępowań podatkowych zdobyte w polskich i zagranicznych spółkach doradztwa podatkowego.
• Ma bogate doświadczenie w reprezentowaniu klientów przed organami podatkowymi w kontrolach i postępowaniach podatkowych oraz w sporach przed sądami.
• Specjalizuje się w prowadzeniu postępowań wymiarowych i nadpłatowych dotyczących podatku od nieruchomości, podatków dochodowych, podatku u źródła oraz VAT.
• Analizuje obiekty podatników pod kątem opodatkowania podatkiem od nieruchomości oraz sporządza opinie i rekomendacje w tym zakresie.
• Posiada doświadczenie w zakresie prowadzenia szkoleń klienckich, w tym w szczególności w zakresie procedur ukierunkowanych na ograniczenie ryzyka ponoszenia odpowiedzialności karnej skarbowej oraz identyfikacji i raportowania schematów podatkowych MDR. 
• Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, w 2021 r. ukończyła aplikację adwokacką w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie
• Należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Podatkowego (International Fiscal Association).

Tomasz Prokurat

Radca prawny | Doradca podatkowy

Telefon: +48 508 327 308
Email: tomasz.prokurat@litigato.pl