Idea Fundacji Rodzinnej

Fundacja rodzinna, zgodnie z założeniami projektu Ustawy o fundacji rodzinnej, ma być podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie majątkiem firmy rodzinnej i stanowiącym zabezpieczenie majątkowe grupy osób wskazanej przez fundatora.

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy:

Fundacja rodzinna będzie spełniała na rzecz wskazanych przez jej fundatora beneficjentów określone świadczenia. Beneficjentem, a więc osobą odnoszącą korzyści zgodnie z wolą fundatora, będzie mogła być osoba fizyczna, organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego albo fundator fundacji rodzinnej. Ustawa nie przewiduje wymogu pokrewieństwa między fundatorem a beneficjentem.

Fundator

Fundatorem fundacji rodzinnej będzie może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złoży oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie oraz wniesie tytułem wkładu na pokrycie funduszu założycielskiego wkład o wartości nie niższej niż sto tysięcy złotych.

Fundację rodzinną będzie mogła założyć więcej niż jedna osoba, ale jedynie w sytuacji ustanowienia fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim.

W przypadku ustanowienia fundacji w testamencie fundacja rodzinna będzie mogła mieć tylko jednego fundatora.

Fundator, w sporządzonym statucie określi szczegółowy cel fundacji rodzinnej.

Założenie fundacji rodzinnej

Zgodnie z brzmieniem projektu do ustawy, w celu powołania fundacji rodzinnej powinno się podjąć następujące kroki;

1. Złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim albo w testamencie.
2. Sporządzenie statutu zawierającego zasady działania fundacji rodzinnej.
3. Przekazanie majątku na fundusz założycielski.
4. Ustanowienie organów fundacji rodzinnej.
5. Wpisanie fundacji rodzinnej do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych.

Fundacja rodzinna będzie musiała posiadać siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i będzie posiadała osobowość prawną.

Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu powstanie fundacja rodzinna w organizacji, która będzie mogła we własnym imieniu zarządzać posiadanym majątkiem i zapewniać jego ochronę, w szczególności nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Fundacja rodzinna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych stanie się fundacją rodzinną i uzyska osobowość prawną oraz stanie się ona podmiotem praw i obowiązków fundacji rodzinnej w organizacji.

Brak podjęcia czynności niezbędnych do rejestracji fundacji rodzinnej w organizacji będzie powodował jej rozwiązanie.

Jeżeli więc utworzenie fundacji rodzinnej nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia sporządzenia aktu założycielskiego albo otwarcia testamentu, fundacja rodzinna w organizacji z mocy prawa ulegnie rozwiązaniu.

Beneficjenci fundacji rodzinnej

Krąg beneficjentów fundacji rodzinnej oraz zakres ich uprawnień zostanie ustalony przez fundatora.

Beneficjentem będą mogły być dwie kategorie podmiotów – osoby fizyczne lub organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego.

Beneficjentem będzie mógł być także fundator.

Beneficjentom będą przysługiwały świadczenia o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym lub mienie po likwidacji fundacji. Świadczenia te mogą w szczególności polegać na finansowani utrzymania, kształcenia, udzielania pomocy finansowej, a w przypadku beneficjenta będącego organizacją pozarządowa – wspieraniu działalności pożytku publicznego m.in. poprzez finansowanie wydatków na cele statutowe.

Organy fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna będzie działać poprzez zarząd i będzie mogła podlegać wewnętrznemu nadzorowi rady nadzorczej.

Beneficjenci – wskazani przez fundatora – będą tworzyć zgromadzenie beneficjentów, które będzie się zbierać w określonych przypadkach (np. przy udzieleniu absolutorium członkom zarządu, zatwierdzeniu sprawozdania finansowego).

Przewidziane w projekcie ustawy uprawnienia zapewnią zgromadzeniu beneficjentów wpływ na najważniejsze kwestie związane z działalnością fundacji rodzinnej.

Opodatkowanie fundacji rodzinnej

Zarówno w świetle zmian, które mają być wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jak i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wniesienie majątku do fundacji rodzinnej będzie neutralne podatkowo.

W przypadku podatku dochodowego od osób prawnych przepisy ustawy wprost mają wskazywać, że fundacja korzysta ze zwolnienia podmiotowego.

W przypadku podjęcia przez fundację rodzinną działalności gospodarczej w innym zakresie niż określony w art. 6 ustawy – fundacja będzie zobowiązana do opodatkowania przychodów osiąganych z tytułu prowadzenia innej działalności 25% stawką podatku dochodowego od osób prawnych.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych w fundacji rodzinnej pojawi się dopiero w momencie wypłaty świadczenia lub wydania mienia po jej rozwiązaniu.

W tym zakresie fundacja rodzinna będzie opodatkowana stawką 15% od wartości świadczenia przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio na rzecz beneficjenta lub fundatora.

Zmiany, które mają zostać wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują, że z podatku dochodowego od osób fizycznych zwolnione będą przychody uzyskane przez fundatora jak i przez beneficjenta będącego w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do tzw. „grupy zero” na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. małżonek, zstępny, wstępny, pasierba, rodzeństwo, ojczym i macocha), z tytułu otrzymania świadczenia albo mienia po rozwiązaniu fundacji.

Magdalena Bugajska

Radca prawny