Powyższy katalog przestępstw, które powodują wygaśnięcie mandatu z mocy prawa, jest zamknięty i dotyczy także utraty mandatu przez członków rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorów lub prokurentów spółek. Zakaz wchodzenia w skład zarządów, rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub bycia likwidatorem albo prokurentem ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania.

Kiedy skazany członek zarządu przestaje nim być?

Od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego członka zarządu, przestaje on pełnić tą funkcję z mocy prawa. Oznacza to, że taki członek zarządu nie może już reprezentować spółki, w tym zawierać umów w imieniu spółki. Gdy zarząd spółki jest jednoosobowy, skazanie jedynego członka zarządu może być problematyczne, gdyż skutkuje brakiem obsadzenia organu zdolnego do reprezentacji i z koniecznością podjęcia środków mających na celu przywrócenia spółce odpowiedniej reprezentacji. Wspólnicy spółki powinni wówczas niezwłocznie zadbać o zapewnienie właściwej obsady zarządu, aby zapewnić ciągłość reprezentacji spółki i uniknąć ingerencji sądu.

Jeżeli bowiem spółka nie posiada organu reprezentacji, sąd powinien ustanowić dla spółki kuratora. Do czasu powołania zarządu spółki, kurator reprezentuje spółkę oraz prowadzi jej sprawy, w granicach określonych przez sąd. Zadaniem kuratora jest niezwłoczne podjęcie czynności mających na celu powołanie organu reprezentacji spółki, a w razie potrzeby do jej likwidacji. Kuratora sąd ustanawia również w sytuacji, gdy w zarządzie zaistniały braki w składzie osobowym uniemożliwiające reprezentację spółki. Należy jednak pamiętać, że kurator nie zastępuje zarządu spółki, więc nie może dokonywać wszystkich czynności prawnych dokonywanych przez zarząd, a na szereg najistotniejszych czynności musi uzyskać zgodę sądu.

W przypadku skazania członka zarządu prawomocnym wyrokiem za przestępstwo wymienione w art. 18 § 2 KSH, zarówno spółka (jeśli posiada organ reprezentacji) jak i skazany, były już, członek zarządu, powinni złożyć oświadczenie w przedmiocie wykreślenia z Rejestru Przedsiębiorców KRS danych byłego członka zarządu. W przypadku braku złożenia takiego oświadczenia, sąd rejestrowy może wezwać spółkę i byłego członka zarządu do złożenia oświadczenia pod rygorem wykreślenia danych skazanego członka zarządu z urzędu. Wykreślenie z Rejestru Przedsiębiorców jest wyłącznie deklaratoryjne, gdyż utrata mandatu następuje z dniem uprawomocnienia się wyroku skazującego.

Tomasz Prokurat

Radca prawny / Doradca podatkowy

Natalia Zaremba

Aplikantka radcowska